«... در دههی 1380 قیمت نفت از مرز 120 دلار گذشت و پردرآمدترین سالها را برای کشور رقم زد. اما به علت «بیعرضگی» که در آن دوره وجود داشت، این درآمد پیشرفت چشمگیری برای کشور به همراه نداشت.
این در حالی بود که در این دهه کشورهای حوزهی خلیج فارس نهایت استفاده را از قیمت بالای نفت بردند. در همین دهه بود که قطر به دلیل ایجاد زیرساختهای مناسب برای میزبانی جام جهانی 2022 انتخاب شد.
قطر در بیابان جام جهانی برگزار کرد و ما در بهشت..."
متن بالا میتواند برگی از تاریخ در سال 1495 باشد. زمانیکه فرزندان ما آن را در کتابهای تاریخشان میخوانند. بهراستی منظور از «بیعرضهها» چه کسانی هستند؟ فرزندانمان بعد از مطالعه تاریخ چه سوالاتی از ما خواهند پرسید؟ سوالاتی مثل: چه کسانی یا دولتهایی مقصر بودند؟ چه کسانی به آن دولتها رای دادند؟
ناراحت نشویم، اما «بی عرضهها» ما بودیم. تاریخ ما را اینگونه خطاب خواهد کرد. این ما هستیم که رییس جمهور را رییس جمهور می کنیم. نگوییم ما رای ندادیم پس مقصر نیستیم. خیر. همه ما به ازای همهی «رایهایی که ندادیم و درست بود»، «رایهایی که دادیم و اشتباه بود»، «حرفهایی که درست بود و نزدیم»، «حرفهایی که زدیم و اشتباه بود»، «جانبداریهایی که نکردیم و باید میکردیم»، «جانبداریهایی که کردیم و نباید میکردیم» مسوولیم.
در قبال کودکان کار، پدرهایی که به خاطر درآمد کم شرمندهی خانوادهشان هستند، جوانانی که به خاطر مشکلات در دام اعتیاد گرفتارند، بیمارانی که به خاطر کمبود دارو از بین رفتند، همه و همه مسوولیم. شاید «رایهایی که ندادیم» یا «رایهایی که دادیم و اشتباه بود» باعث این معضلات شده باشد.
بپذیریم همانطور که روحانی را ما رییس جمهور کردیم، احمدینژاد را هم ما ساختیم. همانطور که به ظریف افتخار میکنیم، ندانم کاریهای دولت قبل هم برای ماست. اگر در تاریخ بنویسند مردمان این دوره بودند که با رای خود برجام را نهایی کردند، حتما مینویسند که آنها همان مردمانی بودند که احمدینژاد را احمدینژاد کردند!
نکتهای دیگر. قرارنیست همین فردا صبح همه چیز درست شود. اینقدر اقتصاد مشکل دارد که تقریبا همه میدانند امکان اصلاح آن به این زودیها مقدور نیست. اما اگر باهوش باشیم و از موقعیتی که برجام ایجاد کرده به خوبی استفاده کنیم، نتیجه آن را نسلهای آینده مشاهده خواهند کرد. شاید 20 سال دیگر.
امیدوار باشیم اگر فرزندانمان/آیندگان «خدا پدر بیامرزی» برایمان ندادند، حداقل نفرینمان هم نکنند!